Nadciśnienie tętnicze jest częstym problemem w ciąży. Warunkiem koniecznym do jego rozpoznania są wartości ciśnienia tętniczego powyżej 139/89 mmHg. Podwyższone ciśnienie tętnicze jest istotnym zagrożeniem dla życia i zdrowia ciężarnej i jej nienarodzonego dziecka, dlatego tak duże znaczenie ma właściwe postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne. Rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje tego schorzenia w ciąży – pierwotne i indukowane ciążą. O nadciśnieniu pierwotnym mówi się, gdy występuje przed ciążą lub gdy zostanie rozpoznane w pierwszej połowie ciąży. O nadciśnieniu tętniczym indukowanym ciążą mówi się, gdy zostanie ono stwierdzone po 20 tygodniu ciąży, u kobiety, u której do tej pory występowały prawidłowe wartości.
W przypadku nadciśnienia tętniczego pierwotnego bardzo duże znacznie ma odpowiednie działania diagnostyczne i profilaktyczne już na samym początku ciąży. Jest nimi szereg badań laboratoryjnych takich jak między innymi: parametry nerkowe i wątrobowe oraz lipidogram. Ponadto niezwykle istotne są konsultacje specjalistyczne w tym okulistyczna z badaniem dna oka oraz kardiologiczna z wykonaniem echo serca ciężarnej. Kolejnym ważnym punktem jest profilaktyka schorzeń, które mogą ujawnić się na dalszym etapie ciąży i być zagrożeniem dla matki i dziecka. Są nimi między innymi: hipertrofia płodu, stan przed rzucawkowy i rzucawka oraz zespół HELLP.
(zespół objawów wynikających z uszkodzenia wątroby, czerwonych krwinek i płytek krwi).
Do działań profilaktycznych zalicza się modyfikacje stylu życia oraz włączenie preparatu kwasu acetylosalicylowego, gdy jest to wskazane. Ważny jest także dobór odpowiedniego leczenia farmakologicznego samego nadciśnienia tętniczego. Nie wszystkie preparaty, które przyjmują pacjentki przed ciążą mogą być stosowane u ciężarnych. Istotna jest również kontrola masy ciała. Nadciśnienie tętnicze często idzie w parze z chorobami metabolicznymi takimi jak nadwaga, otyłość czy insulinooprność. Te schorzenia również mogą mieć niebezpieczne implikacje na dalszy przebieg ciąży. Dlatego, aby im przynajmniej w części zapobiec, należy zadbać by przyrost masy w ciąży nie był nadmierny.
Przyczyny występowania nadciśnienia tętniczego indukowanego ciążą (PIH) są ciągle trudne do ustalenia. Wydaje się, że mogą mieć one związek z nieprawidłowym rozwojem i budową łożyska. PIH może mieć bardzo dynamiczny przebieg. Może do niego dołączyć białkomocz i inne powikłania, które mogą zmusić położnika do rozwiązania ciąży, ponieważ tylko to może uchronić ciężarną i jej dziecko przed bardzo dramatycznymi skutkami.
Ciężarna z PIH wymaga regularnych wizyt u lekarza prowadzącego, a tym samym ścisłego nadzoru nad ciążą. W przypadku łagodnie podwyższonych wartości wystarcza leczenie farmakologiczne, najczęściej metylodopą, jako lekiem pierwszego wyboru oraz modyfikacja stylu życia, czyli unikanie soli, przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów oraz kontrola przyrostu masy ciała. Gdy pojawi się białkomocz albo wartości ciśnienia tętniczego ulegną znacznemu podwyższeniu tj. 160/110 pacjentka powinna być niezwłocznie hospitalizowana.
Poród pacjentki z nadciśnieniem tętniczym powinien odbyć się w ośrodku referencyjnym, pod opieką położników i neonatologów mających odpowiednie doświadczenie w postępowaniu przy tym schorzeniu.