Infekcje dróg oddechowych u dzieci, najczęstsze objawy.

pediatra Joanna Golec

Rozpoczął się sezon infekcyjny, warto przypomnieć jak radzić sobie z najczęstszymi objawami infekcji u dzieci. U dzieci, które chodzą do żłobka i przedszkola lub posiadają starsze rodzeństwo w wieku przedszkolnym, rozpoznaje się średnio 8-10 infekcji dróg oddechowych w ciągu roku. Oznacza to możliwość wystąpienia infekcji praktycznie w każdym miesiącu roku oprócz wakacji, kiedy infekcje są rzadsze. Większość infekcji ma łagodny, samoograniczający przebieg i mają charakter wirusowy, bakterie rzadko są pierwotną przyczyną zakażenia, częściej są przyczyną nadkażenia, czyli drugiego etapu infekcji.

Rozpoczął się sezon infekcyjny, warto przypomnieć jak radzić sobie z najczęstszymi objawami infekcji u dzieci. U dzieci, które chodzą do żłobka i przedszkola lub posiadają starsze rodzeństwo w wieku przedszkolnym, rozpoznaje się średnio 8-10 infekcji dróg oddechowych w ciągu roku. Oznacza to możliwość wystąpienia infekcji praktycznie w każdym miesiącu roku oprócz wakacji, kiedy infekcje są rzadsze. Większość infekcji ma łagodny, samoograniczający przebieg i mają charakter wirusowy, bakterie rzadko są pierwotną przyczyną zakażenia, częściej są przyczyną nadkażenia, czyli drugiego etapu infekcji.

Katar

Katar jest najczęstszym objawem infekcji wirusowej, który ustępuje samoistnie wraz z powrotem do zdrowia.  Przy czym warto pamiętać, że u małych dzieci katar często trwa dłużej, u kilkunastu procent  nawet ponad 2 tygodnie. Z uwagi na niedojrzałość układu odpornościowego, przed pełnym wyzdrowieniem dochodzi do ponownej infekcji, z tego powodu małe przedszkolaki nawet przez pół roku potrafią być zakatarzone.

Dziecku możemy pomóc poprzez:

  • Nawilżanie powietrza w domu i zachęcanie dziecka do picia.
  • Oczyszczanie nosa kilka razy dziennie. Można korzystać z preparatów wody morskiej 3-5 razy dziennie. Niemowlętom należy często odciągać wydzielinę aspiratorem, a jeżeli dziecko samo potrafi samo wydmuchiwać nos należy często mu o tym przypominać.
  • W razie uczucia zatkania nosa doraźnie krople obkurczające błonę śluzową nosa przeznaczone dla dzieci 3 – 4 razy dziennie nie dłużej niż 5 dni. Zapytaj farmaceutę w aptece o preparaty wody morskiej i krople do nosa dla dzieci.

Objawy wymagające  konsultacji z pediatrą:

  • Katar występuje u noworodka lub niemowlęcia poniżej 3 miesiąca życia
  • U dziecka starszego katar przewleka się powyżej 7 dni i nie zmniejsza się po zastosowaniu powyższych metod
  • dołączą takie objawy, jak nasilony ból głowy, obrzęk i ból okolicy oczodołów i  twarzy, gorączka u dzieci starszych utrzymująca się powyżej 3 dni
  • zauważysz u dziecka duszność lub świszczący oddech

UWAGA! Sam żółty czy zielony katar nie świadczy o zakażeniu bakteryjnym i nie jest wskazaniem do podania antybiotyku. Może być przejawem naturalnego ustępowania infekcji.

Kaszel

Kaszel jest ważnym odruchem obronnym. Często jest wynikiem spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, ale też może być związany z zaleganiem wydzieliny w drogach oddechowych. Kaszel szczekający jest typowy dla zapalenie krtani, może towarzyszyć mu duszność, często występuje i nasila się w nocy. Pomocne może być oddychanie zimnym powietrzem np. z lodówki, czy wyjście zimą na balkon oraz inhalacje z zimnej soli fizjologicznej. Przy wstąpieniu kaszlu szczekającego konieczna jest niezwłoczna konsultacja lekarska, a w przypadku nasilonych objawów i duszności wezwanie karetki pogotowia.

Dziecku możemy pomóc poprzez:

  • Wietrzenie i nawilżanie powietrza
  • Inhalacje z soli fizjologicznej, które ułatwią odksztuszanie wydzieliny
  • Podawanie dziecku ciepłych płynów
  • Przy mokrym kaszlu delikatne oklepywanie dziecka, po ułożeniu dziecka na brzuchu z tułowiem ułożonym wyżej, a głową niżej
  • Syropy przeciwkaszlowe na kaszel suchy nie są zalecane do rutynowego stosowania. W mokrym kaszlu stosujemy syropy wykrztuśne, można je podawać powyżej 2 roku życia, kiedy dziecko potrafi lepiej odkrztuszać. Trzeba pamiętać, aby podawać je nie później niż do godz. 17.00. Zapytaj farmaceutę w aptece o preparaty rozrzedzających wydzielinę dostosowane do wieku.
  • Przy dużej ilości wydzieliny spływającej po tylnej ścianie gardła warto dziecko układać wyżej do snu.

Objawy wymagające konsultacji z pediatrą

  • Kaszel występuje u noworodka i niemowlęcia poniżej 3 miesiąca życia
  • u dziecka starszego oprócz kaszlu, kataru wystąpiła  gorączka, która przekracza 39 stopni lub słabo reaguje na leki i utrzymuje się powyżej 3 dni
  • u dziecka występują trudności w oddychaniu, ma przyspieszony oddech, wciąga przy oddychaniu mostek, międzyżebrza, przeponę, występuje świszczący oddech
  • kaszel pojawił się nagle po jedzeniu, zakrztuszeniu
  • dziecko odkrztusza wydzielinę w której jest krew
  • kaszel jest szczekający, krtaniowy lub bardzo silny, prowadzi do wymiotów,
  • podczas kataru doszło do obrzęku twarzy lub powiek
  • domowe leczenie kaszlu, kataru nie przynosi poprawy w ciągu 3-5 dni

Ból gardła

Ból gardła u dzieci najczęściej towarzyszy infekcjom wirusowym, ale może być także objawem anginy, czyli ostrego zapalenia migdałków spowodowanego zakażeniem bakteryjnym. W anginie zwykle ból jest silniejszy i może utrudnić lub nawet uniemożliwić połykanie.

Dziecku możemy pomóc przez:

  • Leki w postaci preparatu do ssania lub sprayu dostępne w aptece, farmaceuta wskaże Ci preparaty odpowiednie do wieku
  • Dieta płynna lub półpłynna, która nie drażni gardła, może być miksowana
  • Nawilżanie powietrza w pomieszczeniu, wietrzenie
  • Częste spożywanie ciepłych płynów, które będą działały łagodząco np. herbatki

Objawy wymagające konsultacji z pediatrą:

  • objawy występują u noworodka i niemowlęcia poniżej 3 miesiąca życia
  • niemożliwe jest przełykania śliny i pokarmów
  • występują trudności w karmieniu, pojeniu lub w mówieniu dziecka
  • nie ma poprawy w ciągu 3-5 dni
  • na migdałkach są białe naloty lub inne nasilone zmiany w jamie ustnej
  • bólowi towarzyszy wysoka gorączka, znaczne powiększenie węzłów chłonnych, trudności w poruszaniu szyją
  • wystąpił szczękościsk

Dr n. med. Joanna Golec